Türkiye, Kahramanmaraş merkezli iki büyük zelzeleyle sarsıldı. Nüfus ve iktisadın lokomotif kentleri, İstanbul ve İzmir de en fazla tehlike arz eden bölgelerden ikisi pozisyonunda.
Büyük bir kısmı sarsıntı jenerasyonunda yer alan Türkiye için bilinirliği hayli düşük olan çelik yapı sistemi kilit değerde. Avrupa ve Amerika’da çelik sistem kullanımı yüzde 40’lardayken, bu sayı Türkiye’de yüzde 1 civarında seyrediyor.
Türk ihracatçılar zelzelenin daima birlikte uğraş edilmesi ve bilimsel datalarla kıymetlendirilmesi gereken doğal bir afet olduğunu ve gerekli tedbirlerin zelzele olmadan evvel alınmasının kaide olduğunu vurguluyor.
Türk çelik dalımız her türlü malzemeyi üretebilir durumda
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, “6 Şubat’ta yaşanan sarsıntıda maalesef birçok vatandaşımızı kaybettik, onları rahmetle anıyoruz. Birebir sarsıntı İstanbul’da olsaydı tahribat daha büyük olurdu ve Türkiye 50 sene geriye giderdi. Ülkemizde lokomotif dallardan biri inşaat. Dünyada Sanayi 4.0’a öncülük eden üç ülke: Almanya, ABD ve Japonya’da lokomotif dal sanayi. Ipsos’un 2022 yılındaki bir araştırmasına nazaran; Türkiye, yüzde 77 ile insanların doğal afet beklentilerinin en yüksek oranda olduğu ülkeler ortasında. Fakat ne toplum ne de devlet buna hazırlıklı değil. Japonya’da ise bu oran yüzde 85 lakin Japonya buna hazır. Türk çelik dalımız know-how olarak son derece gelişmiş ve her türlü malzemeyi üretebilir durumda” dedi.
İnşaat dalında acilen yeni bir yol haritası ortaya koyulmalı
Türkiye’nin 30 yılda bir büyük zelzelelerle sarsıldığına değinen Eskinazi, “Bizdeki can kayıpları on binleri aşarken dünyadaki can kayıpları çok az. İnşaat dalında yanlışlar yapılıyor ve biz yanlış yapmaya devam ettikçe kayıplar artacak. Devletin milletiyle barışması imar affı ile olmaz sağlam yapılarla olur. Ülkemizde inşaat kesiminin algısının baştan aşağı değişmesi gerekiyor ve acilen yeni bir yol haritası ortaya koyulması gerekiyor. Bilim insanları ile hareket edilerek imar planı hazırlanmalı. Türkiye’nin esas gayelerinden biri bu olmalı.” diye konuştu.
Çelik yapı modelinin yaygınlaştırılması gerekiyor
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lider Yardımcısı Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Lideri Yalçın Ertan, “Deprem değil bina öldürür kelamının üzülerek doğruluğu ile tekrar yüzleşmek durumunda kaldık. Artık zelzele olduktan sonra deva üretmek yerine yapılarımızı zelzeleye güçlü halde inşa edilmesi için biz üstümüze düşen çalışmaları yapmaya hazırız. Güvenlik için binalarda kırılgan olmayan esnek yapısı, dayanımı ve hafifliği ile sarsıntıya karşı son derece inançlı bir model olan çelik yapı modelinin yaygınlaştırılması gerekmekte. Betonarme yapılara kıyasla çelik konstrüksiyon yapıların bilhassa zelzele jenerasyonunda yer alan bölgeler için birçok avantajı bulunmaktadır. Çelik yapı sisteminin maalesef ki Türkiye’de bilinirliği epey düşük. Avrupa ve Amerika’da çelik sistem kullanımı yüzde 40’lardayken, bu sayı Türkiye’de yüzde 1 civarında seyrediyor.” dedi.
Türkiye yeni binalarda, kentsel dönüşüm projelerinde ve süreksiz konut imallerinde çelik konstrüksiyona yönelmeli
Çelik konstrüksiyon yapıların imalat ve montajının çok daha kısa müddette tamamlandığının altını çizen Yalçın Ertan kelamlarına şöyle noktaladı:
“Yapım müddetinin kısa olması; binanın en kısa müddette oturulabilir/kullanılabilir hale getirilmesi açısından ehemmiyet arz etmektedir. Süratli yapılan ve birebir vakitte sürdürülebilir özellikte olan çelik konstrüksiyon yapılar ekonomik olarak da öteki yapılara göre daha avantajlıdır. Çelik konstrüksiyon yapılar betonarme yapılara nazaran epey hafiftir. Binanın hafifliği ve çelik yapıların betonarmeye kıyasla daha fazla esneme özelliğinin olması yere gelen yükün azalması sebebiyle zelzelenin tesirinin azalmasını sağlar. Zelzele jenerasyonundaki ülkemizde yeni yapılacak bütün binalarda, kentsel dönüşüm projelerinde ve süreksiz konut üretimlerinde sarsıntı kuralları da göz önüne alınarak çelik konstrüksiyona yönelmekte yarar görülmektedir. Korozyon ve çürüme riski bulunmayan yapı özelliğiyle yaygın kullanımdaki betonarme modeline nazaran uzun kullanım ömrüyle kıymetli avantaj sağlıyor. Çelik yapı sistemini daha fazla paydaşa anlatmak için önümüzdeki periyotta çalışmalar yürütmeyi planlıyoruz.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
